Skutki przedawnienia

Z upływem dwóch lat przedawniają się roszczenia przedsiębiorstw hotelowych i gastronomicznych z tytułu świadczonych usług. Po upywie roku przedawniają się roszczenia wynikające z umowy spedycji, umowy składu, przewozu rzeczy, przewozu osób, umowy użyczenia. Po upływie pół roku przedawniają się roszczenia przewoźnika przeciwko innym przewoźnikom, którzy uczestniczyli w przewozie przesyłki.

Skutkiem przedawnienia jest uzyskanie przez dłużnika, a więc stronę zobowiązaną umową lub z innego tytułu do spełnienia świadczenia, prawa uchylenia się od wykonania tego obowiązku. Nie następuje tu wygaśnięcie praw jednej strony i obowiązków drugiej wskutek samego upływu terminu przedawnienia. Prawa i obowiąązki stron istnieją nadal. Istotny skutek przedawnienia polega natomiast na tym, że dłużnik nie może być na drodze sądowej zmuszony do wykonania swojego obowiązku. W tym celu, jeśli zostanie mu wytoczony proces o spełnienie świadczenia, winien zgłosić zarzut, że roszczenie wierzyciela jest przedawnione i wykazać to. Sąd wówczas nie rozpoznaje sprawy co do istoty i oddala roszczenie. Jak z tego wynika, dłużnik może, ale nie musi skorzystać z dogodnej sytuacji, w jakiej znalazł się wskutek upływu terminu przedawnienia. Gdy z jakichkolwiek przyczyn nie podniesie wspomnianego zarzutu, sąd rozpoznaje sprawę co do meritum i wydaje stosowny wyrok, nie uwzględniając przedawnienia. Z urzędu (z własnej inicjatywy) sąd nie uwzględnia upływu terminu przedawnienia.

Zobowiązanie, w którym roszczenie strony uległo przedawnieniu, jest tzw. zobowiązaniem naturalnym. Wskazane wyżej ukształtowanie skutków przedawnienia powoduje, że jeśli dłużnik dobrowolnie spełni przedawnione świadczenie, to następnie nie będzie już mógł żądać jego zwrotu powołując się na nienależność świadczenia.

Leave a Reply