Hipoteka

Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym podobnym do zastawu. Zbliżona jest też ich funkcja gospodarcza, gdyż oba prawa są formami zabezpieczenia wierzytelności. Różnica między nimi polega przede wszystkim na tym, że zastaw może obciążać tylko rzecz ruchomą, a hipoteka może być ustanowiona jedynie na nieruchomości. Podobnie jak zastaw, hipoteka nie ma samodzielnego bytu prawnego, lecz istnieje tylko tak długo, jak długo istnieje wierzytelność. Wraz z wygaśnięciem wierzytelności gaśnie również hipoteka i właściciel nieruchomości może się domagać wykreślenia jej z księgi wieczystej.

Obciążenia nieruchomości hipoteką dokonuje się w umowie zawartej w formie aktu notarialnego oraz przez odpowiedni wpis w księdze wieczystej. Zamiast umowy podstawą wpisu może być orzeczenie sądu. Hipoteka obciąża nieruchomość bez względu na zmianę jej właściciela.

Osoba fizyczna lub prawna, której wierzytelność jest hipotecznie zabezpieczona na cudzej nieruchomości, uzyskuje podobnie jak przy zastawie istotne korzyści. Przy zaspokojeniu korzysta ona z pierwszeństwa przed wierzycielami osobistymi każdorazowego właściciela nieruchomości, co zwiększa szanse uzyskania należności. Hipoteka może być ustanowiona na nieruchomości dłużnika lub

– za zgodą właściciela – na nieruchomości osoby trzeciej.

Z gospodarczego punktu widzenia znaczenie hipoteki obecnie stale wzrasta. Rozwój jej jest związany z kupnem domów mieszkalnych i działek budowlanych, z budownictwem ze środków własnych ludności, z remontami domów mieszkalnych, z pomocą kredytową państwa dla rolników, ze sprzedażą państwowych nieruchomości rolnych, z udzielaniem kredytów rzemieślnikom i in.

Poza omówioną wyżej hipoteką zwykłą znana jest również hipoteka kaucyjna. Charakteryzuje się ona luźnym związkiem między hipoteką a wierzytelnością, zabezpiecza tylko niektóre rodzaje wierzytelności, np. roszczenia przyszłe do oznaczonej wysokości, roszczenia warunkowe.

Przepisy regulujące hipotekę zawarte są nie w kodeksie cywilnym, lecz w ustawie z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. nr 19, poz. 147 z późn. zm.).

Leave a Reply