OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE
Pojęcie i rodzaje ograniczonych praw rzeczowych. Ograniczone prawa rzeczowe to prawa przysługujące osobie fizycznej lub prawnej względem rzeczy będących własnością innej osoby.
Wskutek ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego, uprawnienia właściciela rzeczy ulegają pewnemu uszczupleniu na rzecz innej osoby, której to ograniczone prawo rzeczowe przysługuje. Charakter i zakres ograniczenia prawa własności zależy od rodzaju ograniczonego prawa rzeczowego, jakie obciąża dany przedmiot, a także ewentualnie od treści zawartej przez strony umowy (jeżeli do ustanowienia prawa doszło w drodze umowy). Kodeks cywilny odróżnia siedem rodzajów ograniczonych praw rzeczowych:
– użytkowanie,
– zastaw,
– służebność,
– własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego.
– spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
– prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
– hipoteka.
Użytkowanie
Użytkowaniem może być obciążona rzecz ruchoma, nieruchoma lub prawo. Użytkowanie można ustanowić na rzecz osoby fizycznej lub prawnej, której przysługuje wówczas prawo używania tej rzeczy oraz pobierania pożytków,
jakie rzecz przynosi. W umowie można ściśle określić, jakie pożytki przysługują, a jakie ewentualnie nie przysługują użytkownikowi. Jeżeli tego nie uczyniono, to w każdym przypadku użytkownik zobowiązany jest wykonywać swoje prawo zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki – bez eksploatowania obiektu w sposób rabunkowy czy naruszający jego istotę.
Użytkowanie może być ustanowione darmowo lub odpłatnie. Użytkowanie jest prawem niezbywalnym, ściśle związanym z osobą, na rzecz której je ustanowiono, w związku z tym gaśnie ze śmiercią użytkownika, jeśli jest nim osoba fizyczna, oraz z chwilą likwidacji osoby prawnej. Ponadto użytkowanie wygasa, gdy użytkownik przez okres dziesięciu lat nie wykonuje swojego prawa.