Służebność
Służebność jest ograniczonym prawem rzeczowym ustanawianym na nierucho-mościach. Istota służebności polega na tym, że: a) osoba uprawniona może korzystać z cudzej nieruchomości w określony sposób najczęściej przybiera to postać prawa przejazdu, przepędzania bydła, pobierania wody, b) osoba uprawniona może żądać, by właściciel obciążonej nieruchomości nie wykonywał swojego prawa własności w pewien oznaczony sposób, nie wznosił zabudowań, nie sadził drzew, nie
prowadził działalności gospodarczej na swoim gruncie itp. Służebności występują najczęściej w warunkach wiejskich. Służebność powstaje w drodze umowy pomiędzy zainteresowanymi osobami albo na mocy orzeczenia sądu, który na wniosek zainteresowanego przymusowo ustanawia służebność na nieruchomości należącej do innej osoby. Służebność podlega wpisowi do księgi wieczystej. Ze względu na to, kto jest uprawniony z tytułu obciążającej cudzy grunt służebności, rozróżniamy:
– służebności gruntowe,
– służebności osobiste.
Służebność gruntowa polega na sprzęgnięciu interesem gospodarczym dwóch nieruchomości. Służebność obciąża jeden grunt, a prawo do korzystania z niej ma każdorazowy właściciel drugiej nieruchomości. Właściciel nieruchomości władnącej może się zmieniać, ale prawo pozostaje zawsze przy gruncie, nie jest związane z oznaczoną osobą. Ustanowienie, zmiana treści i zlikwidowanie służebności gruntowej wymaga formy aktu notarialnego.
Służebność osobista nie różni się w swojej treści od służebności gruntowej, jednak jest ustanawiana nie na korzyść każdorazowego właściciela gruntu, lecz na rzecz oznaczonej osoby. Służebność osobista jest niezbywalna i gaśnie ze śmiercią osoby uprawnionej. Można się jednak umówić, że po śmierci uprawnionego służebność mieszkania będzie przysługiwać jego małżonkowi, dzieciom i rodzicom.