Rodzaje umów

Znaczna większość umów ma charakter dwustronnie zobowiązujący.

Rodzajem umów dwustronnie zobowiązujących są umowy wzajemne. Prawa i obowiązki stron kształtują się w nich w ten sposób, że każda z nich zobowiązuje się do świadczenia, które jest ekwiwalentem świadczenia drugiej strony. Świadczenia te są równowartościowe w opinii stron, przy czym właśnie zdanie stron o wartości świadczeń, a nie ich obiektywna wartość, jest decydujące dla zaliczenia danej umowy do umów wzajemnych. Umowami wzajemnymi są wszystkie najważniejsze i najczęstsze umowy, stanowiące podstawę wymiany dóbr i usług (sprzedaż, najem, dzierżawa, przewóz, komis, umowa o dzieło i in.).

Odróżniamy umowy odpłatne od umów nieodpłatnyych. Umowa jest odpłatna, gdy obie strony odnoszą z niej korzyści i ponoszą ciężary (niekoniecznie w formie pieniężnej). Do umów odpłatnych należy sprzedaż, najem, pożyczka oprocentowana i wiele innych.

Umowa jest nieodpłatna (darma), gdy tylko jedna strona odnosi z umowy korzyść, np. darowizna, pożyczka nie oprocentowana. Nie należy tego podziału mieszać z rozróżnieniem umów jednostronnie i dwustronnie zobowiązujących, gdyż z umową dwustronnie zobowiązującą mamy do czynienia w każdym takim przypadku, gdy na każdej stronie ciążą jakiekolwiek obowiązki, na przykład jedna ze stron zobowiązuje się uszyć ubranie bez wynagrodzenia, a druga przyjść do przymiarki. Natomiast umowa odpłatna musi mieć na celu realne przysporzenie korzyści majątkowych.

Umowy dzielą się także na konsensualne i realne. Umowa konsensualna dochodzi do skutku przez samo złożenie odpowiednich oświadczeń woli. Do tej kategorii należy większość umów.

Umowa realna wymaga do zawarcia złożenia przez strony oświadczeń woli oraz wydania rzeczy. I tak na przykład umowa przechowania nie może dojść do skutku, jeżeli rzecz składana na przechowanie nie zostanie oddana do rąk przechowawcy. Umowy realne są w naszym ustawodawstwie rzadkie.

Leave a Reply