Czynności prawne dotyczące nieruchomości

Według art. 5 ustawy o księgach wieczystych i hipotece „treść księgi wieczystej rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe”. Czynności prawne dotyczące nieruchomości, a dokonane w oparciu o informacje ujawnione w księdze wieczystej i w przekonaniu o ich prawdziwości, są prawnie skuteczne. Jeśli na przykład nabywca kupił parcellę od osoby wpisanej jako właściciel w księdze wieczystej, to chociażby okazało się, że parcela należy do dalszych lub innych właścicieli, o których istnieniu kupujący nie wiedział, umowa jest ważna i powoduje przeniesienie na niego własności nieruchomości.

Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych ma ograniczony zakres, gdyż prawo przewiduje przypadki, w których interes nabywcy działającego na podstawie treści wpisu w księdze wieczystej nie jest chroniony. Rękojmia jest wyłączona przede wszystkim wówczas, gdy nabywca prawa działa w złej wierze. Ustawa precyzuje, że w złej wierze jest ten, kto wie, że treść księgi wieczystej jest niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym, albo ten, kto z łatwością mógł się o tym dowiedzieć (art. 6 ust. 2). Rękojmia nie chroni także rozporządzeń nieodpłatnych, na przykład darowizny nieruchomości, albo przekazania gospodarstwa rolnego następcy w ramach przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym rolników. Umowa nieodpłatna, zawarta przez osobę wpisaną wprawdzie do księgi wieczystej, ale w rzeczywistości nie będącą właścicielem, nie spowoduje więc, wbrew ogólnej regule, przejścia własności na nabywcę. Wreszcie wyłącza rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych wpisanie ostrzeżenia.