Świadczenia rodzajowe
Przy świadczeniach rodzajowych, gdy dłużnik jest obowiązany wydać rzecz gatunkowo oznaczoną (zboże, węgiel, ziemniaki), niemożliwość świadczenia zwalniająca dłużnika mogłaby zajść tylko wówczas, gdyby zginął cały rodzaj rzeczy będących przedmiotem świadczenia, co w praktyce może się zdarzyć jedynie w wyjątkowych przypadkach (np. wyprzedanie całego nakładu książki, której egzemplarz miał otrzymać wierzyciel).
Nie zwalnia dłużnika niemożliwość świadczenia rzeczy, której w chwili zawarcia umowy jeszcze nie miał i którą zamierzał kupić. Za winę poczytuje mu się okoliczność, że zobowiązał się do świadczenia, co do którego nie miał pewności, że będzie mógł je wykonać.
Nie zwalnia dłużnika także niemożliwość świadczenia wynikająca z braku pieniędzy, każdy dłużnik odpowiada bowiem za swoją zdolność płatniczą. W razie zupełnej i trwałej niemożliwości świadczenia, powstałej z przyczyn, za które dłużnik odpowiada, obowiązany on jest do wynagrodzenia pełnej szkody, jaką wierzyciel z tego powodu ponosi (strata i utracony zysk). W każdym przypadku wierzyciel może żądać wydania surogatów, jakie dłużnik otrzymał od osoby trzeciej, na przykład za zniszczoną rzecz, która miała być wydana wierzycielowi. Tak więc dłużnik powinien przekazać' wierzycielowi odszkodowanie otrzymane od zakładu ubezpieczeń za dom, który został sprzedany wierzycielowi, ale przed wydaniem spłonął.