Ile wynosi zasadniczy termin przedawnienia?
Przedawnieniu ulegają jedynie roszczenia majątkowe (art. 117 § 1 k.c.). Nie podlegają więc przedawnieniu roszczenia nie mające majątkowego charakteru, na przykład roszczenia o ochronę dóbr osobistych, roszczenia wynikające z praw rodzinnych itp.
Przepisy regulujące w kodeksie cywilnym przedawnienie roszczeń (art. 117-125) mają charakter bezwzględnie obowiązujący, w związku z czym terminy przedawnienia nie mogą być umową stron przedłużane ani skracane.
Zasadniczy termin przedawnienia wynosi dziesięć lat. Jest on stosowany we wszystkich przypadkach, w których przepisy kodeksu cywilnego lub inne nie przewidują krótszego terminu. Takich szczególnych unormowań terminu przedawnienia jest wiele. Obejmują one szersze lub węższe grupy stosunków prawnych. Ustanowienie krótszego terminu przedawnienia jest zazwyczaj uzasadnione potrzebami i specyfiką danej dziedziny obrotu. Oto najważniejsze z nich.
Po upływie trzech lat przedawniają się roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Tak więc roszczenia przedsiębiorców: spółek kapitałowych, spółdzielni, banków, przedsiębiorstw państwowych i innych podobnych jednostek, a także osób fizycznych, wynikające z prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, przedawniają się po upływie trzech lat – o ile przepis szczególny nie przewiduje krótszego terminu dla danego rodzaju roszczenia. Również po upływie trzech lat przedawniają się roszczenia o świadczenia okresowe, na przykład roszczenia z tytułu czynszu najmu i dzierżawy, dożywocia, renty alimentacyjnej. Z upływem trzech lat przedawniają się wzajemne roszczenia pracodawcy i pracownika (art. 291 k.p.). Wreszcie trzyletni termin przedawnienia odnosi się do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym, z wyjątkiem roszczeń wynikających ze zbrodni i występku, które przedawniają się po upływie dziesięciu lat.