Zachowek

Zachowek (art. 991-1011 k.c.) jest instytucją prawa spadkowego, która w pewnym stopniu ogranicza swobodę spadkodawcy w rozporządzaniu majątkiem na wypadek śmierci. Zachowek służy przede wszystkim ochronie interesów członków rodziny spadkodawcy. Istotą zachowku jest przyznanie niektórym spadkobiercom ustawowym, którzy nie zostali powołani do dziedziczenia w testamencie, prawa żądania od spadkobiercy lub spadkobierców oznaczonego świadczenia.

Prawo do zachowku przysługuje małżonkowi, zstępnym oraz rodzicom spadkoda-wcy. Każda z wymienionych osób może żądać od spadkobiercy (spadkobierców) połowy wartości udziału spadkowego, który by jej przypadł przy dziedziczeniu ustawowym. Jeżeli uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy, albo uprawniony do zachowku zstępny jest małoletni – mogążądać dwóch trzecich udziału. Spadkobierca ustawowy może być pozbawiony prawa do zachowku, jeżeli

– najogólniej rzecz biorąc – zachowuje się nagannie. Może tego dokonać spadkodawca w drodze wydziedziczenia osoby uprawnionej do zachowku. Wy-dziedziczenie może być dokonane tylko w testamencie, w którym spadkodawca powinien też podać przyczyny, dla których wydziedzicza spadkobiercę. Spadkodawca może wydziedziczyć osobę uprawnioną do zachowku, jeżeli ta:

– wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,

– dopuściła się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności, albo rażącej obrazy czci,

– uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.