Uprawnienie skonkretyzowane
Uprawnienie skonkretyzowane, skierowane do oznaczonej osoby jest rosz-czeniem. Ilustruje to następujący przykład. Przewoźnik jest uprawniony do żądania od każdego odbiorcy zapłaty przewoźnego. W chwili dostarczenia przesyłki uprawnienie to konkretyzuje się, gdyż abstrakcyjny dotąd odbiorca przekształca się w konkretną osobę, a przewoźne wyraża się określoną ściśle kwotą, której przewoźnik może żądać od tej osoby. Uprawnienie, jakie przysługuje każdemu przewoźnikowi, skonkretyzowało się co do treści, wysokości oraz osób uprawnionych i zobowiązanych. Z różnych podziałów praw podmiotowych w prawie cywilnym szczególnie ważny jest podział na:
– prawa podmiotowe bezwzględne,
– prawa podmiotowe względne.
Prawami podmiotowymi bezwwzględnymi są prawa podmiotowe skuteczne przeciwko każdej osobie. Korelatem tych praw są obowiązki obciążające wszystkich, a nie oznaczony podmiot prawa. Treścią obowiązków jest nienaruszanie prawa podmiotowego, a więc niepodejmowanie żadnych czynności, które by prawo mogły naruszyć. Wypełnienie obowiązku stanowiącego korelat prawa podmiotowego bezwzględnego polega na biernym zachowaniu się.
Typowym prawem podmiotowym bezwzględnym jest prawo własności. Stosownie do przepisu art. 140 k.c. ,,… właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy…” Jego prawo powinno być szanowane przez wszystkich, na każdej osobie ciąży obowiązek powstrzymania się od działań naruszających cudzą własność.
Do praw bezwzględnych zalicza się tzw. prawa osobiste, prawa rzeczowe, prawo do spadku, niektóre prawa na dobrach niematerialnych. Prawo podmiotowe przysługujące tylko względem oznaczonej osoby jest prawem podmiotowym względnym.