Umowy zobowiązaniowe

Wśród umów zobowiązaniowych wyróżnia się umowy nazwane, nienazwane i mieszane. Umowa nazwana(contractus nominatus) to każda umowa uregulowana w kodeksie cywilnym. Niektóre umowy nazwane unormowane są w przepisach pozakodeksowych (np. umowa wydawnicza). Chodzi tu o ukształtowane historycznie typy umów, często się powtarzające, jak sprzedaż, najem, zlecenie, umowa

0 dzieło i inne. Ułatwiają one obrót o tyle, że strony mogą określić jedynie podstawowe elementy treści umowy, zdając się co do reszty na przepisy. Umowa nienazwana(contractus innominatus) występuje wtedy, gdy treść umowy zawartej przez strony nie odpowiada żadnej z umów nazwanych ani nie zawiera elementów różnych umów nazwanych. Zdarza się, że powtarzanie się pewnych umów nienazwanych w praktyce jest na tyle częste, że ich życiowa przydatność skłania ustawodawcę do unormowania danego typu umowy. Awansuje ona wtedy do kategorii umów nazwanych. Tak doszło do włączenia do kodeksu cywilnego przepisów o kontraktacji. Umowa mieszana dochodzi do skutku, gdy strony tak ukształtują jej treść, że składa się ona z elementów różnych umów nazwanych. Typowym przykładem umowy mieszanej jest umowa hotelowa, w której dostrzegamy elementy umowy najmu, umowy zlecenia, umowy przechowania, a niekiedy i innych umów, np. sprzedaży, gdy cena pokoju obejmuje także posiłki.

Umowy dzielą się na jednostronnie i dwustronnie zobowiązujące. Umowa jednostronnie zobowiązująca odznacza się tym, że dla jednej strony wynikają z niej tylko prawa, a dla drugiej tylko obowiązki. Przykładem takiej umowy jest darowizna.

Umowa dwustronnie zobowiązująca rodzi dla każdej ze stron prawa i obowiązki, inaczej mówiąc każda strona w zobowiązaniu wynikającym z umowy jest zarazem wierzycielem i dłużnikiem.