Testament
Testamenty szczególne mogą być sporządzone jedynie w sytuacjach określonych przez prawo spadkowe (art. 952-955 k.c.). Ponadto ich moc prawna jest ograniczona w czasie. Kodeks cywilny zna trzy rodzaje takich testamentów: a) testament ustny, b) testament sporządzony podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym, c) testament wojskowy.
Testament ustny może być sporządzony w dwóch wypadkach: primo – jeżeli zachodzi obawa rychłej śmierci spadkodawcy, secundo – jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione (np. w razie umieszczenia spadkodawcy w izolowanym szpitalu dla zakaźnie chorych, gdy jego stan zdrowia uniemożliwia ręczne pisanie). Spadkodawca oświadcza swoją wolę ustnie w jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków, następnie treść ustnego testamentu zostaje spisana i podpisana przez spadkodawcę i dwóch świadków, albo przez trzech świadków. Treść ustnego testamentu, gdy nie stwierdzono jej na piśmie, może być w ciągu sześciu miesięcy odtworzona przed sądem na podstawie zeznań świadków.
Podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym spadkodawca może sporządzić testament, ustnie oświadczając swoją ostatnią wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków. Zostaje ona spisana
i odczytana, poczem pismo podpisują spadkodawca, świadkowie i dowódca statku lub jego zastępca. Testament wojskowy może być sporządzony jedynie w czasie mobilizacji, wojny albo przebywania w niewoli, przez osoby określone w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej (art. 954 k.c.).
– ograniczenie ich ważności w czasie. Tracą one moc po upływie sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego. Dziedziczenie na mocy testamentu szczególnego ma przeto miejsce tylko wówczas, gdy spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu.