Połączenie, pomieszanie i przeistoczenie rzeczy
W razie połączenia lub pomieszania rzeczy, albo dokonania w niej takich zmian, które powodują przekształcenie rzeczy w inną, staje się aktualne zagadnienie własności nowej, powstałej w ten sposób rzeczy.
W odniesieniu do nieruchomości decydujące znaczenie ma zasada, że własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została z nią trwale połączona (art. 191 k.c.). Wzniesienie budynku na cudzej nieruchomości prowadzi więc do tego, że właściciel nieruchomości staje się także właścicielem budynku jako części składowej nieruchomości, a właściciel materiałów budowlanych traci swoje prawo własności. Łączy się z tym zazwyczaj powstanie stosunku zobowiązaniowego, na podstawie którego właściciel nieruchomości powinien wyrównać uszczerbek majątkowy drugiej osoby, wypłacając kwotę równą wartości przyłączonych rzeczy ruchomych .
Połączenie lub pomieszanie rzeczy ruchomych w taki sposób, że przywrócenie stanu poprzedniego byłoby związane z nadmiernymi trudnościami lub kosztami, prowadzi do powstania współwłasności. Udziały współwłaścicieli są określone przez stosunek wartości połączonych lub pomieszanych rzeczy. Jeżeli połączenie lub pomieszanie zostało przez kogoś zawinione, osoba ta odpowiada za wynikłą stąd szkodę.
Przeistoczenie (przetworzenie) rzeczy polega na wytworzeniu nowej rzeczy ruchomej z cudzych materiałów. Ten kto wytworzył rzecz staje się jej właścicielem, jeżeli wartość nakładu pracy jest większa od wartości materiałów (art. 192 § 1 k.c.). W ten sposób rzeźbiarz staje się właścicielem rzeźby, którą wykuł w cudzym kamieniu. Jeżeli większa jest wartość materiałów, właścicielem nowej rzeczy staje się właściciel materiałów (np. klient zakładu krawieckiego, który powierzył uszycie ubrania).
Jeżeli przeistoczenie cudzej rzeczy ruchomej zostało dokonane w zlej wierze, właścicielem nowo powstałej rzeczy staje się zawsze właściciel materiału, niezależnie od tego, jaki jest stosunek jego wartości do wartości włożonej pracy.