Gwarancja jakości

Gwarancja, nazywana przez ustawę gwarancją jakości, jest drugą obok rękojmi instytucją prawną chroniącą interesy nabywcy rzeczy dotkniętej wadami. Od dawna jest stosowana w handlu, zwłaszcza przy sprzedaży maszyn i urządzeń, samochodów, komputerów, zegarków, kamer video, aparatów fotograficznych, sprzętu gospodarstwa domowego itp. Funkcja gwarancji z jednej strony jest podobna do funkcji spełnianej przez rękojmię, gdyż i w jej przypadku chodzi

o ochronę interesów kupującego na wypadek, gdyby rzecz zawodziła w działaniu, nie nadawała się do przewidzianego użytku, nie wykazywała umówionej sprawności lub trwałości. Z drugiej strony gwarancja stanowi również instrument walki konkurencyjnej, gdyż producenci i sprzedawcy wykorzystują ją w zabiegach

o klienta jako instrument marketingowy i promują swoje wyroby oferując korzystne warunki gwarancji. W odróżnieniu od rękojmi gwarancja nie jest instytucją ustawową, kiedy to uprawnienia kupującego wynikają z przepisów, lecz umowną. Sprzedana rzecz jest objęta gwarancją, gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny, wystawiony bądź przez samego sprzedawcę, bądź przez producenta, zapewniający o dobrej jakości rzeczy.

Obowiązki udzielającego gwarancji (gwaranta) określa dokument gwarancyjny. W zasadzie w razie wystąpienia wady rzeczy gwarant jest obowiązany wadę usunąć lub dostarczyć w zamian rzecz wolną od wad. Dotyczy to, podobnie jak w przypadku rękojmi, tylko wad powstałych z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy. W orzecznictwie sądowym ustalił się pogląd, że prawo wyboru między naprawą a wymianą rzeczy służy gwarantowi, a nie kupującemu. Ogranicza to w pewnym stopniu korzyści płynące z gwarancji.

Termin gwarancji jest określony przez gwaranta w dokumencie gwarancyjnym. Gwarant dysponuje w tym względzie całkowitą swobodą. Jeżeli termin nie został określony w gwarancji, wynosi on jeden rok i liczy się od chwili wydania rzeczy kupującemu. Jeżeli gwarant dostarczył zamiast rzeczy wadliwej rzecz wolną od wad, albo dokonał istotnych napraw rzeczy objętej gwarancją, termin gwarancji biegnie na nowo. Jeżeli gwarant wymienił część rzeczy, termin biegnie na nowo w odniesieniu do wymienionej części. W innych przypadkach termin gwarancji ulega przedłużeniu o czas, w ciągu którego uprawniony nie mógł korzystać z rzeczy.

Sprawą o istotnym znaczeniu jest wzajemny stosunek gwarancji i rękojmi. Mamy tu obecnie do czynienia z konkurencją roszczeń, prowadzącą do wyboru roszczeń przez kupującego. Kupujący według swojej woli realizuje uprawnienia z tytułu rękojmi lub uprawnienia wynikające z gwarancji. Nie może jednak raz dokonanego wyboru zmienić, ani dochodzić roszczeń z obu tytułów.