Zbadanie rzeczy jest obowiązkiem kupującego
Sposób realizacji tego obowiązku jest uzależniony od rodzaju rzeczy i okoliczności, a także od rodzaju wady, którą rzecz jest dotknięta (wady jawne i ukryte). Wadami jawnymi są te wady rzeczy, które przy zachowaniu należytej staranności można wykryć przez zewnętrzne zbadanie rzeczy, bez potrzeby przeprowadzania specjalnych analiz. Wadami ukrytymi są wady fizyczne, których mimo zachowania należytej staranności nie można dostrzec w drodze zewnętrznych oględzin. Należą tu zwłaszcza wady artykułów sprzedawanych w zamkniętych opakowaniach, wady maszyn ujawniające się dopiero w trakcie eksploatacji, wady zboża przeznaczonego na siew itp.85
Zawiadomienie sprzedawcy o wykrytych wadach powinno nastąpić w ciągu miesiąca od wykrycia wady. Reguła ta ma zastosowanie przede wszystkim w stosunku do wad ukrytych.
W odniesieniu do wad jawnych oraz w tych wszystkich przypadkach, gdy zbadanie rzeczy w krótkim czasie po odbiorze jest w danych stosunkach przyjęte albo nakazane przepisami, kupujący ma obowiązek zawiadomić sprzedawcę o wadzie w ciągu miesiąca od dnia, w którym przy dołożeniu należytej staranności mógł ją wykryć. Jeśli więc nabywca wskutek swojego niedbalstwa nie sprawdzi stanu kupionej rzeczy w takim czasie, jak to jest normalnie przyjęte w danych okolicznościach, traci uprawnienia wynikające z rękojmi, gdyż w tym czasie upłynie miesięczny termin, liczony od dnia, w którym mógł ją wykryć (np. nabywca kupuje koszulę i przymierza dopiero po paru miesiącach stwierdzając, że jej rozmiar nie odpowiada numeracji).
Minister na podstawie przyznanego mu w art. 563 § 1 k.c. upoważnienia ustalił krótsze terminy na zbadanie rzeczy i zawiadomienie sprzedawcy, odnoszące się do niektórych artykułów żywnościowych. Rozporządzenie to bierze pod uwagę okoliczność, że artykuły żywnościowe ulegają z reguły bardzo szybkiemu zepsuciu i reklamacje powinny być zgłaszane niezwłocznie, a z drugiej strony, że kupujący w sklepach detalicznych, na rynkach i w innych punktach sprzedaży mają z reguły możliwość niezwłocznego zbadania stanu zakupionych produktów.