PRZEDSTAWICIELSTWO
W prawie cywilnym istnieje zasada, że czynność prawna może być dokonana osobiście lub za pośrednictwem innej osoby. Dokonywanie czynności prawnych przez inne osoby czyni zadość ważnym potrzebom życia codziennego. Przede wszystkim umożliwia podejmowanie tych czynności ze skutkiem prawnym dla osób, nie mających zdolności do czynności prawnych (dzieci do lat 13 i osoby całkowicie ubezwłasnowolnione) oraz dla osób mających ograniczoną zdolność do czynności prawnych (małoletni między 13 a 18 rokiem życia i osoby częściowo ubezwłasnowolnione). Ponadto możność dokonywania czynności prawnych przez inne osoby ogromnie ułatwia wszelkie transakcje, zwłaszcza o charakterze masowym, co nie pozostaje bez wpływu na obrót gospodarczy.
Należy pamiętać, że na przykład wszelkie umowy sprzedaży, jakie przed-siębiorstwa handlowe zawierają z klientami w swoich sklepach, zawierane są za pośrednictwem przedstawicieli – sprzedawców.
Przedstawicielstwo polega na tym, że czynność prawna dokonana zostaje przez osobę zwaną przedstawicielem, w imieniu innej osoby, zwanej reprezentowanym, oraz że pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Działanie przedstawiciela charakteryzuje się dwiema cechami. Po pierwsze
– przedstawiciel podejmuje je nie w swoim, lecz w imieniu innej osoby. Po drugie
– z czynności prawnej przedstawiciela wynikają skutki prawne nie dla niego, lecz dla osoby reprezentowanej. Na przykład umowę sprzedaży zawiera wprawdzie przedstawiciel, ale sprzedawcą jest osoba, którą on reprezentuje i ją obciążają wszystkie obowiązki sprzedawcy. Stosunek prawny nawiązuje się między kupującym i osobą reprezentowaną, a nie między kupującym i przedstawicielem. Przepisy kodeksu cywilnego regulują dwa rodzaje przedstawicielstwa:
– przedstawicielstwo ustawowe,
– pełnomocnictwo.
Różnią się one źródłem umocowania przedstawiciela. Przedstawicielstwo ustawowe cechuje się tym, że prawo przedstawiciela do dokonywania czynności prawnych w imieniu drugiej osoby wynika z przepisu ustawy.