PORĘCZENIE

Poręczenie jest umową, w której poręczyciel zobowiązuje się wobec wierzyciela do wykonania zobowiązania dłużnika w przypadku, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.

Poręczenie znajduje zastosowanie w umowach o kredyt bankowy i przy sprzedaży na raty, gdzie instytucja udzielająca kredytu stara się lepiej zabezpieczyć przed ewentualną nieuczciwością lub niewypłacalnością dłużnika. Organy paszportowe wymagają niejednokrotnie od osoby zobowiązanej do płacenia renty alimentacyjnej przedstawienia oświadczenia poręczyciela, że w razie potrzeby przejmie na siebie obowiązek alimentacyjny.

Jak widać z powyższych przykładów, poręczenie ma na celu zabezpieczenie cudzej wierzytelności. W związku z tym jest umową wtórną w stosunku do istniejącego między wierzycielem i dłużnikiem stosunku zobowiązaniowego. Zobowiązanie poręczyciela i jego zakres zależy trwale od zobowiązania dłużnika głównego. Jednocześnie ze zgaśnięciem zobowiązania głównego gaśnie także zobowiązanie wynikające z udzielonego poręczenia.

W poręczeniu mamy do czynienia z zazębiającymi się interesami trzech osób: wierzyciela, dłużnika i poręczyciela. Poręczenie dotyczy najczęściej długu, który już istnieje, albo równocześnie powstaje. Można również poręczyć za dług przyszły oraz dług warunkowy, z tym jednak, że odpowiedzialność poręczyciela pozostaje na razie w zawieszeniu i staje się definitywna dopiero w chwili powstania długu głównego .

Umowa poręczenia dochodzi do skutku między poręczycielem i wierzycielem. W umowie poręczyciel oświadcza, że wykona zobowiązanie, gdyby dłużnik tego nie zrobił. Gdy dług główny już istnieje, poręczyciel odpowiada za ten dług. Gdy natomiast poręczenie dotyczy długu przyszłego lub warunkowego, konieczne jest kwotowe określenie górnej granicy odpowiedzialności poręczyciela, w przeciwnym razie poręczenie jest nieważne”.

Jeżeli strony w umowie inaczej nie postanowiły, poręczyciel odpowiada solidarnie z dłużnikiem (art. 881 k.c.). Strony mogą się umówić, że poręczyciel odpowiada dopiero wtedy, gdy dłużnik nie spełni świadczenia w terminie, albo gdy wyegzekwowanie należności od dłużnika okaże się niemożliwe itd.

Umowa poręczenia nie wymaga żadnej szczególnej formy, z tym jednak, że samo oświadczenie poręczyciela musi być złożone na piśmie pod rygorem nieważności. Wierzyciel ma także pewne obowiązki wobec poręczyciela. W szczególności jest on obowiązany niezwłocznie zawiadomić poręczyciela, że dłużnik spóźnia się z zapłatą. Również poręczyciel i dłużnik powinni się wzajemnie informować o wykonaniu zobowiązania, a to w celu uniknięcia podwójnej zapłaty. Poręczyciel, który spełnił świadczenie za dłużnika, uzyskuje przeciwko niemu roszczenie regresowe.