ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA

Przez odpowiedzialność prawną należy rozumieć obowiązek ponoszenia przewi-dzianych przez prawo niekorzystnych skutków zachowania własnego lub innych osób. W zależności od tego, jaka gałąź prawa przewiduje owe konsekwencje, odróżniamy odpowiedzialność karną, odpowiedzialność dyscyplinarną, odpowie-dzialność cywilną i inne.

Wymienione rodzaje odpowiedzialności różnią się formą konsekwencji związanych z naruszeniem prawa. Odpowiedzialność karna przybiera postać kary pozbawienia wolności, kary grzywny, pozbawienia praw publicznych. Odpowiedzialność dyscyplinarna ma formę nagany, potrącenia z zarobku, wydalenia ze służby itp. Natomiast odpowiedzialność cywilna charakteryzuje się tym, że ma postać wyłącznie majątkową i owe konsekwencje mogą dotknąć tylko mienia osoby odpowiedzialnej.

Odpowiedzialność cywilna charakteryzuje się także tym, że zachodzi w zasadzie tylko wówczas, gdy powstała szkoda. Odpowiedzialność cywilna przybiera postać obowiązku naprawienia szkody.

Istnieją dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności cywilnej: 1) odpowiedzialność deliktowa, 2) odpowiedzialność kontraktowa. Podział ten jest wyrazem tradycji wywodzącej się z prawa rzymskiego i obecnie można go stosować tylko w pewnym przybliżeniu.

Odpowiedzialność d e 1 i k t o w a jest następstwem wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym, deliktem (art. 415 i nast. k.c.). Charakteryzuje ją to, że stron uprzednio nie łączy stosunek prawny, bądź też szkoda nie ma związku z takim stosunkiem.