Dowód wykonania zobowiązań

Zgodnie z ogólną zasadą art. 6 k.c., że „ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne”, dłużnik powinien wykazać, że świadczenie spełnił i że jest to właśnie to świadczenie, do którego był zobowiązany.

W celu ułatwienia mu tego zadania przepisy nakładają na wierzyciela obowiązek wydania pokwitowania. Dłużnik, który spełnił świadczenie, ma prawo żądać od wierzyciela pisemnego poświadczenia, że otrzymał należne świadczenie (art. 462 k.c.). Nie wystarczy samo potwierdzenie otrzymania na przykład określonej kwoty, lecz z pokwitowania musi wynikać, że dłużnik w ten sposób spełnił swój obowiązek z tytułu jakiegoś długu. Pokwitowania może się domagać nie tylko dłużnik, lecz również każda osoba, która za niego spełnia świadczenie.

Jeśli wierzyciel odmówi wydania pokwitowania, dłużnik z wyjątkiem pewnych przypadków może się wstrzymać ze spełnieniem świadczenia i nie popada przez to w zwłokę. Służy mu zawsze prawo złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego, co jest równoznaczne z wykonaniem jego obowiązku.

Niezależnie od pokwitowania dłużnik może żądać od wierzyciela zwrotu dokumentu stwierdzającego zobowiązanie, na przykład weksla, dokumentu stwier-dzającego udzielenie pożyczki. Jeśli dłużnik spełnia świadczenie częściowo, może żądać zrobienia na dokumencie stosownej notatki (art. 465 § 1 k.c.). Pisemne potwierdzenie odbioru dłużnej sumy uzasadnia domniemanie, że wszystkie dodatkowe należności (odsetki, koszty) zostały także zapłacone.