Czek

Czek znajduje zastosowanie nie tylko w obrocie gospodarczym, ale także w innych stosunkach cywilnoprawnych z udziałem osób fizycznych. Czek jest papierem wartościowym zawierającym skierowane do banku polecenie wypłacenia okazicielowi lub określonej imiennie osobie podanej w nim kwoty pieniężnej z rachunku wystawcy.

Czek może wystawić jedynie osoba mająca w banku konto czekowe. Bank wydaje książeczkę czekową, zawierającą pewną liczbę blankietów. Przez wypełnienie i podpisanie czek staje się papierem wartościowym, który może być wprowadzony do obrotu, spełnić rolę środka płatniczego itd.

Czek podobnie jak weksel musi odpowiadać ustanowionym przez przepisy wymogom formalnym, a w szczególności zawierać: a) nazwę „czek”, b) pełną nazwę banku, który ma wypłacić kwotę czekową, c) bezwarunkowe polecenie wypłaty oznaczonej kwoty pieniężnej, d) oznaczenie miejsca płatności, e) miejscowość i datę wystawienia czeku, f) podpis wystawcy.

Wystawienie czeku jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy ma on pokrycie. Pokryciem może być albo dodatnie saldo na koncie, albo też odrębna umowa z bankiem, w której wystawca zostaje upoważniony do wystawiania czeków mimo braku środków pieniężnych. Za wystawienie czeku bez pokrycia wystawca nie tylko ponosi odpowiedzialność cywilną, ale grozi mu także odpowiedzialność karna.

Czek powinien być przedstawiony w banku do zapłaty w ciągu dziesięciu dni od daty wystawienia. W praktyce bankowej spotykamy różne rodzaje czeków: kasowe, rozrachunkowe, podróżnicze i inne. Czek kasowy upoważnia bank do wypłacenia gotówki. Natomiast czek rozrachunkowy upoważnia bank jedynie do przelania kwoty czekowej z rachunku wystawcy na rachunek innej osoby w tym samym banku. Czeki podróżnicze mają zastosowanie przy wyjazdach zagranicznych, podróżach turystycznych lub handlowych, umożliwiając podjęcie gotówki w oddziałach danego banku lub w innych bankach na podstawie specjalnych porozumień. Czeki podróżnicze mają zawsze charakter czeków imiennych.