Dyrektor szkoły jako pracownik
Zgodnie z art. 39, ust. 6 Ustawy o systemie oświaty uprawnienia kierownika zakładu pracy nie przysługują dyrektorom jednooddziałowego przedszkola ani kierownikom filialnych szkół podstawowych.
Dyrektor szkoły jako pracownik. Dyrektor jest pracownikiem szkoły, na której czele stoi. Wprawdzie dyrektora powołuje i zwalnia organ wykonawczy JST (art. 30, ust. 2, pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym), ale dyrektor nie jest pracownikiem zarządu gminy. Inna jest prawna sytuacja dyrektora, gdy zostaje nim nauczyciel na zasadzie mianowania, a inna, gdy jest nim nauczyciel zatrudniony poprzez umowę o pracę. Te różne uprawnienia wynikają z praw nauczycieli mianowanych. Dyrektora zatrudnia organ wykonawczy gminy, powiatu lub województwa. Uprawnienia zwierzchnika służbowego mają wójt (burmistrz, prezydent), starosta, marszałek sejmiku. Od nich dyrektor szkoły otrzymuje polecenia służbowe. Organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego pełni w stosunku do dyrektora rolę pracodawcy. Wynika z tego, że np. wójt gminy:
– zawiera stosunek pracy z dyrektorem, jeżeli nie jest on nauczycielem danej szkoły,
– przenosi nauczyciela, który wygrał konkurs na stanowisko dyrektora, do innej szkoły,
– powierza funkcję dyrektora i odwołuje z tej funkcji,
– udziela urlopów uzupełniających, szkoleniowych, dla poratowania zdrowia, bezpłatnych,
– ustala stawki wynagrodzenia i dodatek stażowy,
– ustala wysokość dodatku funkcyjnego oraz dodatków za uciążliwe, trudne i szkodliwe warunki pracy,
– ustala dyrektorowi liczbę godzin ponadwymiarowych,
– określa zniżkę godzin związanych z funkcją, z zadaniami zleconymi, z pracą naukową itp.,
– ustala prawo do nagrody jubileuszowej i do wypłaty dodatkowego rocznego wynagrodzenia,
– przyznaje nagrody,
– występuje o wyróżnienia i odznaczenia,
– przygotowuje dokumenty związane z przejściem dyrektora na emeryturę lub rentę,
– kieruje do lekarza prowadzącego badania okresowe i kwartalne wniosek o ustalenie stanu zdrowia dyrektora,
– konsultuje ze związkami zawodowymi sprawy wynikające ze stosunku pracy dyrektora,
– prowadzi akta personalne dyrektora.